To zadziwiające: nikt nie jest zaskoczony, gdy kanarek spadnie z grzędy, ponieważ nikt go nie karmi. O ile karmienie zwierząt domowych jest czymś oczywistym, to w przypadku roślin nawet entuzjaści ogrodnictwa są oszołomieni kluczowym pytaniem: "OK, ale czy nawoziłeś? Kiedy, czym i w jakiej ilości?".
Jak stosować nawozy?
Nastało lato i wszystko w ogrodzie kwitnie i rośnie. Z tej okazji publikujemy niniejszy specjalny biuletyn GARDENA na temat odpowiedniego nawożenia. Wszyscy znamy stwierdzenie: „To z własnego ogrodu — bez żadnych nawozów!” Ale w tych dumnych przechwałkach na temat rzekomo udanej uprawy owoców i warzyw jest coś głęboko nielogicznego. Jeśli coś jest duże, to potrzebuje mnóstwo składników odżywczych. Rośliny, które muszą wytworzyć cenną zawartość, potrzebują wystarczającej ilości odpowiednich składników. Dlatego tak ważne jest prawidłowe nawożenie poszczególnych (inaczej wykorzystywanych) części ogrodu.
Czy stosowany nawóz jest nieistotny?
Nie, nie jest. Każdy stosowany nawóz - kompost, obornik czy nawóz kukurydziany - ma specyficzny wpływ na skład gleby. A każdy nawóz działa inaczej, ponieważ ma swój własny skład. A różne rośliny potrzebują różnych składników odżywczych: inne wymagania ma należący do skalniaków rozchodniak, inne krzew ostróżki, a jeszcze inaczej należy nawozić pomidory.
Wszystkie rośliny mają wspólną cechę - oprócz szeregu pierwiastków śladowych, takich jak miedź, siarka i magnez, potrzebują czterech głównych składników odżywczych: azotu, który napędza wzrost i jest głównym składnikiem protein, ale także ważnym elementem chlorofilu; magnezu, który jest kluczowym elementem chlorofilu; fosforu, który przede wszystkim pobudza kwitnienie; a także potasu, który odpowiada za wzmacnianie tkanki i dojrzewanie owoców.
Różne rośliny potrzebują różnych ilości tych składników odżywczych. Aby dowiedzieć się, jakie rośliny zużywają ich więcej, a jakie mniej, zapoznaj się z poniższymi poradami dotyczącymi nawożenia.
A co z nawozami organicznymi?
Odpowiedź na poniższe pytanie skłania do myślenia: „Czy nawóz organiczny jest lepszy od nawozu sztucznego?” Po raz kolejny odpowiedź brzmi: to zależy! Zgodnie z obecną wiedzą na temat roślin, samej roślinie jest obojętne, czy otrzymuje azot, fosfor, potas i inne składniki z nawozu organicznego czy sztucznego. Roślina może pobierać wyłącznie nawóz o określonym składzie chemicznym, dlatego korzenie powinny mieć dostęp do takiego właśnie nawozu - inaczej nawóz nie zadziała. Nieważne, czy roślina otrzymuje nawóz organiczny czy nieorganiczny - składniki odżywcze pobierane przez nią nie są przetwarzane zgodnie z ich pochodzeniem, ale w zależności od potrzeb rośliny.
Jedyna zaleta nawozu organicznego zazwyczaj polega na tym, że jest on lepszy dla gleby i żyjących w niej stworzeń. W skrajnych przypadkach stosowanie wyłącznie nawozów mineralnych na dłuższą metę może doprowadzić do zniszczenia gleby, ponieważ tego rodzaju nawozy nie zawierają składników odżywczych humusu i odpadów, które są potrzebne glebie oraz żyjącym w niej stworzeniom.
Stosując nawóz organiczny, należy pamiętać o tym, że w zależności od pogody rozprowadzenie nawozu organicznego tak, aby rośliny mogły czerpać z niego składniki odżywcze, może potrwać co najmniej trzy lub cztery tygodnie. Dlatego w celu dostarczenia roślinie pożywienia w kwietniu, należy zastosować nawóz organiczny (na przykład mączkę rogową lub kompost) dużo wcześniej - w marcu! Stosowanie nawozów mineralnych jest szczególnie dobrym rozwiązaniem, jeśli roślinie trzeba stosunkowo szybko dostarczyć dużo składników odżywczych. Istnieje także wariant pośredni: mieszane nawozy organiczno-mineralne, które składają się z organicznej podstawy i dodanych składników mineralnych.
Jeśli chodzi o dodawanie składników, to gleby ogrodowe zazwyczaj zawierają zbyt wiele fosforanu, natomiast prawie zawsze brakuje im azotu. Dlatego nie zawsze warto stosować nawozy wieloskładnikowe. W przypadku dodania zbyt dużej ilości nawozu poziom składników odżywczych może być zbyt wysoki (a co za dużo, to niezdrowo). Lepiej używać nawozów dostosowanych do rzeczywistych potrzeb, niż niezależnie od sytuacji zawsze stosować nawóz o tym samym składzie. Jeśli na przykład w glebie znajduje się wystarczająco dużo fosforanów, lepiej zastosować nawóz azotowo-potasowy niż azotowo-fosforowo-potasowy. Skąd to wiadomo? Jak można się to sprawdzić? Co kilka lat należy pobrać próbkę gleby ogrodowej i sprawdzić jej poziom użyźnienia. Dzięki temu zawsze jest znana bieżąca sytuacja, a koszty badania gleby nawet mogą zostać zrekompensowane mniejszymi wydatkami na nawozy. Koszty są mniej więcej takie same. W każdym razie ta metoda zapewnia lepszą pielęgnację gleby w ogrodzie. Ponadto często chroni cenną wodę gruntową, ponieważ nadmiar nawozu nie jest przez nią wypłukiwany.
Ale dość teorii - przejdźmy do praktyki! Przespacerujmy się razem po ogrodzie:
Co trzeba teraz nawozić? I przede wszystkim, ile nawozu trzeba użyć?
Do roślin balkonowych i doniczkowych używam gleby mineralnej, takiej jak mieszanka doniczkowa. Zgromadzony nawóz można łatwo zgrabić i nie jest on wypłukiwany przez częste podlewanie roślin. Zapas nawozu w wysokiej jakości ziemi do kwiatów, dodawany zwykle przez producenta, wystarcza zwykle na około sześć tygodni. Najpóźniej w tym momencie trzeba dodać więcej nawozu. Dlatego podczas sadzenia dodaję do gleby nawóz długoterminowy - 2-3 gramy na litr gleby. W ten sposób zapewniam podstawowe pożywienie moim roślinom aż do sierpnia/września. Co tydzień dodaję także niewielką dawkę płynnego nawozu - 0,1 do 0,2 części na tysiąc - podczas podlewania (tj. 10 do 20 ml płynnego na pełną 10 l konewkę). Ponownie: Stosuj się do zaleceń producenta na opakowaniu nawozu!
W ogrodach krzewiastych zakres działań nawozowych zależy głównie od wielkości masy tworzonej przez liście i kwiaty roślin. Krzewy skalne nawożę tylko tu i ówdzie garścią mączki rogowej lub odrobiną kompostu (ledwie litr na metr kwadratowy). Silnie rosnącym krzewom rabatowym można podać wiosną (około marca/kwietnia) około 50 gramów nawozu złożonego na metr kwadratowy. Można też podać im około trzech litrów kompostu na metr kwadratowy. Słabiej rosnącym krzewom wystarczy 30 gramów lub 1,5 litra. W połowie czerwca można je ponownie zasilić drugą, nieco mniejszą dawką.
W ogrodach warzywnych zakres działań nawozowych zależy przede wszystkim od rodzaju rośliny, ponieważ rośliny warzywne można podzielić na silnych konsumentów, w tym kapustę, średnich konsumentów, takich jak pomidory i słabych konsumentów, takich jak sałata. Oto kilka indywidualnych zaleceń dotyczących nawożenia:
Słabi konsumenci: Dodaj 1 do 2 litrów kompostu na metr kwadratowy i w razie potrzeby dodatkowy azot (ok. 70 gramów mączki rogowej na metr kwadratowy) i potas (ok. 35 gramów nawozu potasowo-magnezowego na metr kwadratowy).
Średni konsumenci: Dodać 2 do 4 litrów kompostu na metr kwadratowy i w razie potrzeby dodatkowy azot (ok. 120 gramów mączki rogowej na metr kwadratowy) i potas (ok. 70 gramów nawozu potasowo-magnezowego na metr kwadratowy).
Silni konsumenci: Dodaj 4 do 6 litrów kompostu na metr kwadratowy i w razie potrzeby dodatkowy azot (ok. 150 gramów mączki rogowej na metr kwadratowy) i potas (ok. 100 gramów nawozu potasowo-magnezowego na metr kwadratowy).
Ważne: Kapusty, cebuli i marchwi nie należy umieszczać na powierzchniach świeżo nawożonych obornikiem. Rośliny te należy dodać na takie powierzchnie dopiero w następnym roku. Istnieje tu ryzyko nietolerancji, ponieważ niektóre oborniki przyciągają muchy, których larwy mogą wnikać w rośliny.
Przy nawożeniu powierzchni trawiastych należy pamiętać o następujących kwestiach (jak już podano w specjalnym punkcie dotyczącym trawników): Podczas ścinania trawy usuwasz również składniki odżywcze z trawnika: Na każdy kilogram ściętej trawy usuwasz około 30 gramów azotu, 20 gramów potasu i 10 gramów fosforu. Należy zastąpić te składniki odżywcze. Trawniki ozdobne potrzebują nieco mniej nawozów niż trawniki, po których się chodzi lub które są narażone na stres. Zazwyczaj nawożenie odbywa się co cztery lub pięć tygodni od marca/kwietnia, a ostatnie nawożenie jesienne w celu przygotowania do zimy ma miejsce na początku lub w połowie września. W związku z pojawieniem się na rynku nawozów długoterminowych i specjalnych nawozów jesiennych istnieją jednak różnice. Jak stale powtarzamy, należy zwracać szczególną uwagę na informacje podawane przez producenta na opakowaniach nawozów do trawników. Może to również pomóc w odpowiedzi na pytanie, czy można stosować nawóz złożony zamiast nawozu do trawników. Należy zwrócić uwagę na proporcje mieszanki nawozu złożonego - azot: fosfor: potas. W przypadku trawników jest to idealnie 10:3:3-5.
W przypadku nawożenia drzew należy najpierw rozróżnić drzewa liściaste i wiecznie zielone. Ich roczne cykle wzrostu są zupełnie inne, dlatego potrzebują one nawozów w nieco innym czasie.
Drzewa liściaste potrzebują składników odżywczych głównie na początku/połowie czerwca, a następnie od połowy lipca do połowy sierpnia, aby uzyskać drugi impuls wzrostu. Po tym okresie nie należy ich już nawozić. W związku z tym drzewa liściaste należy nawozić po raz pierwszy w kwietniu (około 55% ich rocznego zapotrzebowania) i w czerwcu (45%). W przypadku drzew owocowych i róż wartości te różnią się nieco od siebie, gdyż wymagają one podziału 50/50 lub 60/40.
Drzewa zimozielone potrzebują pierwszych składników odżywczych w maju i drugiej, większej dawki między końcem lipca a końcem sierpnia, kiedy tworzą szyszki. Podział paszy dla roślin zimozielonych wynosi zatem 35/65.
Ilość nawozu zależy również od wymagań rośliny, czyli masy, jaką każda z nich tworzy. W przypadku małych iglaków wystarczy około 35 gramów nawozu wieloskładnikowego na metr kwadratowy rocznie; w przypadku nawożenia pielęgnacyjnego drzew i krzewów powinno wystarczyć około 50-70 gramów nawozu wieloskładnikowego na metr kwadratowy rocznie, a w przypadku drzew owocowych, róż i rododendronów można przekroczyć górną granicę i dodać 100 gramów w obu dawkach.
Należy pamiętać, że korzenie drzew muszą mieć dostęp do składników odżywczych w podanych terminach. Jeśli chcemy zastosować nawóz organiczny, do podanych powyżej czasów należy dodać okres oczekiwania na rozkład.
Przy okazji:
Również rośliny domowe i uprawiane w oranżeriach znajdują się w fazie wzrostu, dlatego trzeba pamiętać o ich regularnym nawożeniu aż do października. W przypadku roślin zielonych należy zastosować odżywkę dla roślin zielonych, a w przypadku roślin kwitnących użyć odżywki dla roślin kwitnących — ta druga zawiera więcej fosforu pobudzającego kwitnienie.
