Listopad w ogrodzie upływa pod znakiem przygotowań do nieuchronnie zbliżających się mrozów. Nie oznacza to jednak, że ogrodnicy będą się nudzić w tym miesiącu. Przygotowanie roślin do zimowania, ostatnia pielęgnacja trawnika w roku czy przygotowanie sprzętu i narzędzi, aby ochronić je przed niskimi temperaturami to tylko niektóre z prac ogrodowych, które należy wykonać w listopadzie. O czym zatem nie możesz zapomnieć?
Prace ogrodowe w listopadzie: ogród warzywny
W warzywniku listopad to końcówka sezonu. Z grządek należy zebrać ostatnie korzeniowe warzywa, takie jak marchew, pietruszka, seler czy buraki. Warzywa przeznaczone do przechowywania najlepiej oczyścić i ułożyć w skrzynkach z piaskiem w chłodnym, suchym pomieszczeniu. Resztki roślinne usuń, a grządki przekop — najlepiej „na ostrą skibę”, używając solidnej łopaty. To poprawi strukturę gleby i ułatwi jej napowietrzenie.
Jeśli masz kompost, rozrzuć go na powierzchni, aby gleba wzbogaciła się o składniki organiczne. Warto również wysiać przed zimą niektóre gatunki, np. marchew, pietruszkę, koper, szpinak ozimy czy czosnek. Zimujące warzywa, takie jak jarmuż czy por, osłoń agrowłókniną lub gałązkami świerkowymi.
Przygotowanie drzew i krzewów owocowych na zimę
Listopad w ogrodzie owocowym to czas porządków i zabezpieczania drzew przed mrozem. Usuń wszystkie „mumie” owocowe i zgrab opadłe liście, które mogą być źródłem chorób. Możesz też użyć w tym celu zbieracza do liści. W drugiej połowie miesiąca przeprowadź bielenie pni drzew owocowych. To prosty sposób, by zapobiec pękaniu kory pod wpływem mrozu i słońca.
Jeśli planujesz nowe nasadzenia, listopad to idealny moment na sadzenie drzew i krzewów z gołym korzeniem. Po posadzeniu rośliny warto obficie podlać, a następnie obsypać podstawę warstwą ściółki. Młode drzewka zabezpiecz przed gryzoniami, stosując siatkę lub osłonki ochronne. Przycinanie malin i jeżyn, które owocowały na pędach dwuletnich, wykonaj przy pomocy sekatora lub nożyc do gałęzi – usuń stare pędy i pozostaw młode, zdrowe przyrosty.
Trawnik: ostatnie koszenie i pielęgnacja
Prace ogrodowe w listopadzie obejmują również pielęgnację trawnika. Usuń z murawy wszystkie liście, które mogłyby powodować gnicie i rozwój pleśni. Ostatnie koszenie wykonaj, gdy trawa przestaje intensywnie rosnąć – zwykle na początku miesiąca. Ostrze kosiarki ustaw na wysokość około 4–5 cm.
Jeśli korzystasz z robota koszącego, oczyść go dokładnie i schowaj do suchego, nieprzemarzającego pomieszczenia. Warto też przeprowadzić konserwację sprzętu – oczyścić noże, opróżnić zbiornik, a akumulator przechowywać w temperaturze dodatniej. W miejscach, gdzie trawa jest przerzedzona, możesz wysiać trawę regeneracyjną i delikatnie przykryć ją warstwą ziemi lub kompostu.
Zabezpieczenie systemu nawadniania ogrodu
Zanim nadejdą przymrozki, pamiętaj o opróżnieniu instalacji wodnej. Zakręć dopływ wody do ogrodu, otwórz zewnętrzne krany i pozwól, by resztki wody spłynęły. Jeśli masz system automatycznego nawadniania, wyłącz sterownik, spuść wodę przez zawory spustowe lub przedmuchaj rury sprężonym powietrzem. Filtry, czujniki i głowice zraszaczy warto zdemontować i przechować w suchym miejscu.
Nie zapomnij też o wężach ogrodowych. Opróżnij je z wody, zwiń i schowaj. Kran zewnętrzny zabezpiecz specjalną nakładką izolacyjną lub owiń materiałem chroniącym przed mrozem.
Narzędzia i sprzęt: przygotowanie do zimy
Pod koniec sezonu dobrze jest zadbać o wszystkie narzędzia, które przez wiosnę i lato ciężko pracowały. Narzędzia ogrodowe powinny zostać oczyszczone z resztek ziemi i soków roślinnych, a metalowe części zabezpieczone cienką warstwą oleju. Narzędzia mechaniczne, takie jak kosiarki, wertykulatory i aeratory, warto dokładnie oczyścić, naładować akumulatory i przechowywać w suchym miejscu.
Zbierz też wszystkie donice, opróżnij je z ziemi i schowaj pod zadaszenie, by nie popękały od mrozu. Wodę z beczek i poideł dla ptaków również należy usunąć, by uniknąć uszkodzeń.
Zadbaj o zimujące w ogrodzie zwierzęta
Listopad w ogrodzie to również czas, by pomyśleć o jego najmniejszych mieszkańcach. Wiele zwierząt szuka schronienia przed zimnem właśnie w ogrodach, dlatego warto stworzyć im bezpieczne miejsca. Dla jeży możesz przygotować kopce liści, gałęzi i suchych traw w zacisznym, osłoniętym miejscu – będą dla nich doskonałym zimowym schronieniem. Nie sprzątaj zbyt dokładnie wszystkich zakątków ogrodu, ponieważ w stertach gałęzi czy pod krzewami mogą ukryć się owady, płazy i drobne ssaki.
Zadbaj też o ptaki. Rozwieś karmniki w miejscach niedostępnych dla drapieżników i regularnie uzupełniaj je ziarnem. W mroźne dni pamiętaj o świeżej wodzie, najlepiej w płytkim pojemniku. Jeśli w ogrodzie masz oczko wodne, zostaw na jego powierzchni pływający kawałek styropianu lub drewniany patyk, by umożliwić wymianę gazów między wodą a powietrzem, czyli o możliwość „oddychania” oczka wodnego zimą. Pamiętaj, że jeśli woda nie ma kontaktu z powietrzem, ryby i inne organizmy wodne mogą się udusić, a dno zaczyna gromadzić toksyczne związki.
Planowanie wiosennych prac ogrodowych
Listopad w ogrodzie to nie tylko prace fizyczne, ale też czas planowania. Warto zaplanować nowe nasadzenia i dobrać odmiany warzyw i kwiatów, które sprawdziły się w Twoim ogrodzie najlepiej.
