Trawnik w centrum uwagi — część 2
W tym artykule kontynuujemy udzielanie odpowiedzi na pytania dotyczące trawników. Znajdziesz tu ciekawe informacje o różnych typach trawników, odchwaszczaniu i przeprowadzaniu wertykulacji.
Typy trawników
Tak, zgadza się — naprawdę istnieją różne typy trawników. Jako ogrodnicy rozróżniamy następujące terminy: mówimy o „typach trawy” w odniesieniu do różnych rodzajów trawy w mieszankach nasion (zwykłych), np. o odmianach kostrzewy lub życicy. O „typach trawników” mówimy w odniesieniu do trawników dekoracyjnych, użytkowych, sportowych i innych trawników ogrodowych — dzieląc je według ich funkcji. Na przykład trawnik dekoracyjny w ogrodzie domowym nie jest tak odporny na obciążenia jak trawnik użytkowy, który lepiej nadaje się jako podłoże placów zabaw (ten typ trawnika jest często nazywany „trawnikiem rekreacyjnym”). Trawnik rekreacyjny nie nadaje się jednak jako podłoże stadionów piłkarskich, ponieważ trawa w tych warunkach musi być odporna na znacznie większe obciążenia. Boiska wymagają odpowiednich trawników sportowych. Typ trawnika jest szczegółowo określany przez mieszankę nasion. Poza tym dla każdego typu trawnika istnieje odpowiednia mieszanka nasion.
Podlewanie trawników
Trawę tradycyjnie podlewa się przy użyciu zraszaczy. Jeśli podlewanie jest przeprowadzane w ciągu dnia, część wody marnuje się z powodu parowania. W związku z tym coraz popularniejsze stają się bardziej inteligentne, skuteczne i wodooszczędne systemy. Najbardziej eleganckie rozwiązanie — które można uznać za standard dla profesjonalistów — to zraszacze wynurzalne. Można obecnie znaleźć doskonałych projektantów ogrodów, którzy specjalizują się w montowaniu zraszaczy tego typu. Zainwestowanie w taki system zapewnia spokój na lata, pozwalając właścicielom trawników na wygodne podlewanie trawy przez naciśnięcie przycisku lub przy użyciu sterowników nawadniania. Osoby preferujące tradycyjne zraszacze mogą udać się do specjalistycznych punktów sprzedaży oferujących różne modele, których działanie można dostosowywać do kształtu i rozmiaru trawnika. Dzięki temu rozwiązaniu podlewana jest tylko trawa, a nie połowa ogrodu. Według specjalistów najlepszą porą na podlewanie jest wczesny ranek, między godziną 3 i 6. To zalecenie wcale nie wymaga wczesnego wstawania — wystarczy użyć włącznika czasowego lub sterownika nawadniania.
Nawożenie trawników
Koszenie trawnika powoduje usuwanie z niego części składników odżywczych: na każdy kilogram ściętej trawy przypada około 30 gramów usuniętego azotu, 20 gramów potasu i 10 gramów fosforu. Składniki te należy uzupełniać. Trawniki dekoracyjne potrzebują nieco mniej nawozu niż trawniki, po których się depcze lub które są mocno obciążane. Od marca/kwietnia trawniki zwykle nawozi się co cztery lub pięć tygodni, kończąc na początku lub w połowie września na ostatnim nawożeniu jesiennym, które ma na celu przygotowanie trawnika do zimy. Jednak od niedawna na rynku są dostępne nawozy do długoterminowego odżywiania trawników i specjalne nawozy jesienne, które stosuje się inaczej. Stale przypominamy, że należy zwracać szczególną uwagę na informacje podawane przez producenta na opakowaniach nawozów do trawników. W tych informacjach można też znaleźć odpowiedź na pytanie, czy lepiej używać nawozu wieloskładnikowego czy nawozu do trawników. W przypadku nawozów wieloskładnikowych należy zwrócić uwagę na proporcje azotu, fosforu i potasu w mieszance. Idealne proporcje dla trawników wynoszą odpowiednio 10:3:3–5.
Substytuty trawy
Tak, w niektórych miejscach trawę zastępuje się jej substytutami. Taki trawnik wygląda jak płaska, zielona „struktura”. Tam, gdzie trawa źle rośnie, oraz na rzadko używanych obszarach, zamiast trawy można stosować krzewy. Niektóre z nich dobrze znoszą ciągłe deptanie i dlatego są często wybierane jako substytuty trawy. Są to w szczególności: smagliczka skalna, żagwin, kotula, skalnica, rumianek rzymski, mech irlandzki i acena. W przypadku ostatniej z wymienionych roślin należy zachować ostrożność, ponieważ wykształca ona kłujące owoce — nieprzyjemne dla osób chodzących boso. Powyższe rośliny są zalecane na obszarach nasłonecznionych. Na obszarach zacienionych najlepiej jest posadzić poziomki pospolite lub pragnie (ale nie pragnie syberyjskie, które nie rosną wystarczająco płasko). Obszary zacienione, na których zieleń może być nieco wyższa, nadają się do obsadzania tiarellą, hybrydowymi odmianami nemezji i bodziszkiem krwistym. Te rośliny dobrze się sprawdzają w takich warunkach jako wdzięczne, pięknie kwitnące rośliny zielone.
Ażurowe nawierzchnie trawiaste
Ażurową nawierzchnię trawiastą można zastosować zamiast nawierzchni z płyt chodnikowych na przykład w wiacie samochodowej lub na drodze dojazdowej. Należy przy tym pamiętać, że nawierzchnie trawiaste nie są wygodne dla osób noszących buty na wysokich obcasach itp. Trudność może im sprawiać nawet wsiadanie do samochodu i wysiadanie z niego. I jeszcze jedno: przy układaniu takiej nawierzchni należy upewnić się, że płyty ażurowe są odpowiednio wypełnione ziemią, to znaczy, że między ubitą ziemią i wierzchem płyty została zostawiona około dwucentymetrowa przestrzeń umożliwiająca wzrost źdźbeł trawy. Całkowite wypełnienie płyt sprawia, że choć po takiej powierzchni wygodniej się chodzi, darń jest niszczona przez buty, opony samochodowe, a nawet kosiarki. Obszar, który miał być zielony, z czasem nabiera ziemistego koloru.
Brzegi trawnika
Pielęgnacja brzegów trawnika może być dość trudna, ale istnieją różne sposoby, aby zaoszczędzić sobie choć trochę czasu. Jeśli brzegi trawnika pozostaną niezadbane, płożące się odmiany traw rozprzestrzenią się na okoliczne rabaty, co tylko przysporzy nam pracy. Jeśli granice trawnika mają zostać wytyczone przy użyciu krawężników, najlepiej jest układać je na zaprawę murarską. Gdy najedzie na nie kosiarka, nie przesuną się tak łatwo, a płożące się trawy nie będą mogły przedostawać się przez szczeliny. Jeśli krawężniki nie są używane, jedną z najwygodniejszych metod pielęgnacji brzegów jest użycie akumulatorowych nożyc do przycinania brzegów trawnika w zestawie z trzonkiem teleskopowym. Dzięki temu wykonanie tej irytującej pracy nie wymaga wielogodzinnego pełzania po ziemi.
Renowacja trawników
Pojawienie się po zimie pustych miejsc na trawniku jest zwykle spowodowane deptaniem jego zamarzniętej, oblodzonej i zasypanej śniegiem powierzchni. Nawet szybkie przebiegnięcie przez trawnik może spowodować powstanie brązowych plam w miejscach, w których stopy dotknęły ziemi. Ślady stóp małych dzieci można zwykle usunąć przez przeprowadzenie wertykulacji. Puste miejsca szybko porastają nową trawą, a w razie potrzeby zawsze można dosiać w nich trochę więcej trawy. Większe brązowe plamy można wyciąć płaską łopatą. Następnie należy wzruszyć ziemię i przesadzić trochę darni. Zwykle nie opłaca się kupować w tym celu rolowanej darni. Wystarczy kilka centymetrów kwadratowych trawy z brzegu, gdzie nikt nie zauważy jej braku. Większe prace renowacyjne — w tym ponowne obsianie całego trawnika — mogą być konieczne w przypadku zwalczania chwastów (zob. odpowiednią sekcję).
Krety na trawnikach
Masz rację, drogi czytelniku biuletynu GARDENA, kopczyki pozostawiane przez krety na trawniku to istna zmora. To jest jednak cena za to, że te istoty tworzą zdrową glebę ogrodową. Nie ma sprawdzonych sposobów pozbycia się tych stworzeń. Jednym z rozwiązań jest intensywne podlewanie trawnika, co zmusi te zwierzęta do wyjścia na powierzchnię.
Rolowana darń
Coraz bardziej przekonuję się do rolowanej darni, która mimo wysokiej ceny oferuje wiele korzyści. Zwłaszcza w przypadku mniejszych trawników przydomowych, jak i trawników sportowych, zaledwie kilka minut pracy pozwala rozwiązać wszystkie problemy. Wystarczy wyrównać i spulchnić powierzchnię, a następnie rozwinąć pasy trawy w bliskiej odległości od siebie. Po ułożonej nawierzchni można od razu chodzić, a po dwóch tygodniach, gdy trawa się ukorzenieni, można ją obciążać. Zastosowanie rolowanej darni pozwala wydłużyć sezon zakładania trawnika: można zacząć wcześniej na wiosnę, ponieważ nie trzeba czekać na odpowiednie temperatury siewu. Ponadto trawę można układać późną jesienią, gdy temperatury spadną poniżej normy dopuszczającej sianie.
Trawnik odporny na zacienienie
Nic z tego! Wbrew obiegowej opinii żaden trawnik nie jest naprawdę odporny na zacienienie. Każdy gatunek trawy potrzebuje światła słonecznego. Istnieje kilka gatunków o szerszych liściach, które w związku z tym nieco lepiej radzą sobie w miejscach mniej nasłonecznionych. Jednak wraz ze wzrostem zacienienia nawet te trawy nie będą rosły w zadowalający sposób. W miejscach mocno zacienionych zamiast trawy zacznie rosnąć mech. Przypominamy: nie ma trawników odpornych na zacienienie — bez względu na informacje podane na opakowaniu.
Wysokość koszenia trawy
Po obsianiu trawnika świeżymi nasionami trawę należy skosić, gdy jej źdźbła osiągną wysokość około ośmiu centymetrów. W tym momencie należy skosić trawę do wysokości około pięciu centymetrów. Przy trzecim lub czwartym koszeniu, gdy trawa będzie gęstsza, można ją stopniowo kosić do wysokości trzech centymetrów. Dopuszczenie do wyrośnięcia naprawdę długiej trawy, a następnie ścięcie jej krótko nic nie daje. Fotosynteza jest możliwa tylko przy określonej długości źdźbła i dlatego lepiej jest częściej kosić krótszą trawę niż za jednym razem dłuższą. Podstawowym założeniem każdego koszenia powinno być skrócenie łodyżek o około połowę lub do dwóch trzecich — do wysokości od 2,5 do 3 centymetrów. Tylko w przypadku trawników znajdujących się w mniej nasłonecznionych miejscach łodyżki trawy mogą być nieco dłuższe — do około pięciu centymetrów
Technika koszenia
Naprawdę istnieje idealna technika koszenia. Częściowo już omówiliśmy to zagadnienie przy omawianiu wysokości koszenia trawy: mniej, ale częściej — to lepsze rozwiązanie niż wszystko za jednym razem. Przy każdym koszeniu należy zmieniać kierunek koszenia. W przeciwnym razie źdźbła będą zawsze przygniatane w jednym kierunku, co spowoduje powstanie warstwy strzechy powierzchniowej. Jeśli trawa jest zazwyczaj koszona od lewej krawędzi trawnika, należy zacząć kosić ją od prawej. Od czasu do czasu należy również kosić pod innym kątem, zmieniając strony. Aby utworzyć paskowany wzór, taki jak wzór ozdabiający boiska piłkarskie, potrzebna jest kosiarka ze specjalnym walcem z tyłu. Walec spłaszcza trawę w jednym kierunku, uwidaczniając jej jasną, błyszczącą stronę spodnią. W ten sposób można tworzyć na trawniku pasy, kwadraty i koła
Usuwanie chwastów
To zadanie można wykonywać za pomocą różnych technik. Mniejsze chwasty, takie jak przetaczniki i koniczyny białe, można usuwać przy użyciu ręcznego spulchniacza. Należy go często używać, aby przez ciągłe poruszanie uniemożliwić wzrost tych roślin i w konsekwencji doprowadzić do ich zwiędnięcia. Na większych obszarach najlepiej sprawdza się kilkukrotne użycie większego spulchniacza. Inne chwasty, takie jak mlecze i stokrotki, można usuwać za pomocą podcinacza korzeni lub starego noża kuchennego. Wytrwali ogrodnicy mogą usunąć z ogrodu dużą liczbę chwastów przy użyciu środków mechanicznych. Osoby szczególnie zaniepokojone liczbą chwastów trawnikowych mogą usuwać je także za pomocą herbicydów. Jeśli trawnik jest całkowicie zachwaszczony, oznacza to, że nasiona trawy zostały pokonane przez chwasty, dla których warunki były bardziej sprzyjające. To oznacza poważny problem z trawnikiem. Być może gleba jest zbyt zwarta (na co wskazuje obecność babki zwyczajnej), tłusta i wilgotna (stokrotki i mlecze), uboga (koniczyna biała) lub kwaśna (mech). Należy rozważyć możliwość usunięcia trawy z całego obszaru, przygotowania gleby o strukturze korzystnej dla trawników, a następnie ponownego obsiania całego obszaru lub pokrycia go rolowaną darnią. Zalecamy jednocześnie zasięgnięcie porady u lokalnego projektanta ogrodów, ponieważ trudno jest profesjonalnie ocenić powierzchnię bez przeprowadzenia szczegółowej analizy. Porada: zwłaszcza w poważnych sytuacjach oraz w przypadku bardzo dużych obszarów dobór odpowiedniego specjalisty ma ogromne znaczenie. Należy wybrać osobę, która ma rozległe doświadczenie w tworzeniu trawników — na przykład specjalistę zajmującego się zakładaniem pól golfowych — zamiast kogoś, kto zna się na układaniu murków z kamienia naturalnego lub budowaniu stawów kąpielowych.
Myszy polne
Gdy już pozbędziemy się nieznośnych kretów, ich miejsce często zajmują myszy polne. Myszy polne zjadają na swojej drodze wszystko, co znajdą w ogrodzie: warzywa, cebulki, a nawet korzenie drzew. Jedynym rozwiązaniem problemów z tymi malutkimi i pozornie niegroźnymi zwierzątkami są pułapki na myszy. Można też użyć pułapek łapiących żywe zwierzęta, czyli takich, które nie robią im krzywdy. Rozpoznanie typu zwierzęcia, które rozkopuje nasz ogród, jest proste. Krety kopią szerokie korytarze o przekroju owalnym (kopiąc, rozsuwają ziemię na boki). Korytarze tworzone przez myszy polne też mają kształt owalny, ale są bardziej pionowe (kopiąc, myszy wypychają ziemię pod siebie, a następnie do tyłu).
Wertykulacja
Wertykulacja jest doskonałym rozwiązaniem, ponieważ umożliwia pełne oczyszczenie trawy kilka razy do roku (od 1 do 3 razy). Usunięcie strzechy powierzchniowej przywraca dolnym partiom trawy dostęp do powietrza i światła, co pobudza źdźbła do dynamicznego wzrostu. Nawóz może znów przenikać do korzeni, zamiast odżywiać mech i bakterie gnilne znajdujące się w warstwie strzechy. Wertykulacja z pewnością pomoże zwalczać chwasty. Po raz pierwszy należy ją przeprowadzić w marcu, następnie w połowie (lub pod koniec) maja i trzeci raz na początku września. Przy każdej wertykulacji, podobnie jak w przypadku koszenia, należy wybierać inny kierunek i kąt podejścia do łodyżek — co opisano w powyższej sekcji dotyczącej najlepszej techniki koszenia. Po przeprowadzeniu wertykulacji należy dodać wapno i nawóz oraz w razie potrzeby obsiać puste miejsca. Po wertykulacji najlepiej jest też przeprowadzić napowietrzanie.
