Mart ayında çimleri özel bir ışık kaplar: İlk yeşil çimler nihayet ortaya çıkarken, kışın sonunda görülen bu canlı yeşillik ilkbaharın gelişini müjdeler. Yılın bu zamanında gerçekten göz alıcı olmalarının yanı sıra çoğu yerde çimler yıllık bir tahmin oyununu da başlatır: Gerçekten canlılık kazandırmak adına çimler için yapabileceğim en iyi şey nedir?
GARDENA Haber Bülteni’nin tüm okur kitlesi son haftalarda çimlerle ilgili sorularını bize gönderdi. Teşekkür ederiz! Ancak, Bülten’in içinde yalnızca üç veya dört soruyu yanıtlayabiliyoruz. Bu nedenle, çimlerle ilgili soruları gruplandırdık ve Çimlere Özel başlıklı bu bölümde yanıtlıyoruz. Ayrıca, her konu herkesin ilgisini çekmeyeceğinden, anahtar sözcükleri kullanarak bilgileri alfabetik olarak düzenledik. Dikkatle seçilmiş iki düzine kadar anahtar sözcük arasında ilerleyerek GARDENA bahçe uzmanınızın tavsiyesini bulun ve harika çimen mevsiminin tadını çıkarın!
Bugün, GARDENA Haber Bülteniniz’de havalandırmadan çimlerdeki yosuna kadar çeşitli soruların yanıtları yer alıyor. 25 Mart tarihli Bülten’de yayınlanacak 2. Bölümde çim türleri, çimler, yabani otların temizlenmesi ve kazımayla ilgili bilgileri bulabilirsiniz. Öyleyse şimdi Çimlere Özel’in 1. Bölümüne geçelim!
Havalandırma
Evet, böyle bir terim gerçekten var ve size açıklamaktan memnuniyet duyuyoruz! Çim köklerinin havalandırılmasını ifade ediyor. Çimler çoğunlukla yeterince kumlu olmayan topraklarda bulunduğundan, soluması gereken köklere gerekenden çok az hava ulaşır. Bunun sonucu olarak toprak çok yapışkandır ve çimenliğin büyümesine engel olur. Havalandırmanın (hava katma) yardımı olabilir. Çimde delikler açmak için özel bahçecilik ve çevre düzenleme aletleri kullanılır. Bu delikler daha sonra çamurlu hale gelmemeleri için iri kumla doldurulur. Artık, yüzey suları daha iyi akar ve çim kökleri daha fazla hava alır ve böylece çimenlerin daha iyi büyümesi sağlanır. Evinizdeki küçük çimlik alanlarda veya sorunlu alanlarda (örn. toprağın bilhassa killi olduğu ve/veya durgun su içerdiği durumlar) çimleri bel kullanarak havalandırabilirsiniz.
Karıncalar
Sizi anlıyoruz; çok sinir bozucu olduklarını düşünüyorsunuz! Evde genellikle patika döşemelerinin veya çimlik alanlardaki atlama taşlarının yakınında bulunurlar; çimenliğin ortasında daha az rastlanırlar. Doğrudan çimenliğe zarar vermekten çok kum yığınları oluşturma eğilimindedirler. Karıncalarla mücadele için karınca öldürücü veya daha küçük alanlarda kuru havada serpilmiş hamur kabartma tozu kullanılabilir. Korunan bir tür olmaları nedeniyle büyük ağaç karıncalarının öldürülmediğini lütfen unutmayın. Bu karıncalar korulara yakın alanlarda bulunabilir.
İşimizi kolaylaştıralım
Çim ekmeye hazırlanıyorsanız her bulduğunuz tohumu kullanmayın. Artık, yassı ve yaklaşık üçte bir daha yavaş büyüyerek işçilikten tasarruf sağlayan tohum karmaları vardır. Başka bir deyişle, daha az çim biçmeniz ve daha az kırpıntı temizlemeniz gerekir.
Ağaç çukurları
Aslında bunlar tartışmaya açık konular. Ben şahsen çimlik alana ağaç dikilmesinden hoşlanmam, çünkü dökülmüş çiçekler ve yapraklar canımı sıkar; çimlerin zarar görmesini önlemek için çimenliğin tarhlardan daha çabuk temizlenmesi gerekir. Ağaçların etrafındaki çimleri biçmeyi de sevmem. Ne diye daha fazla çimlik alan kenarı oluşturalım ki? Ancak çimenliğinizde zaten ağaç varsa, ağacın köklerinin yeterli miktarda hava alabilmesi için mutlaka ayrı bir ağaç çukuru oluşturmalısınız. Özellikle killi topraklarda kökler yüzeye çıkmaya eğilimindedir. Bir başka deyişle, yaşlı ağaçlar söz konusu olduğunda çim biçme makinesi sürekli köklere çarpacaktır. Üstelik, çimler doğrudan ağacın gövdesine doğru büyüyorsa ağacın kabuğuna da kolaylıkla çarpılabilir ve zarar verilebilir. Bu nedenle ağaç çukurunun iki işlevi vardır: Ağacın çim biçme makinelerinden ve çim kesicilerden uzak kalmasını sağlar ve kökler korur. Ancak, alttaki köklerin hiç nefes alamayacağı kadar sıkı bir şekilde malçla sararsanız bu da işe yaramaz! Gevşek olmasını sağlamak ve arada bir çapalamak en iyisidir.
Çiçekli çimlik alanlar
Yavşan otu, ak üçgül ve papatya gibi bazı çiçekler biz istemememize karşın çimlerimizde kendilerine yer bulurlar ve buna göz yumulur. Ancak, aktif olarak çayır tohumlarına karar kılan bahçıvanlar bunların sadece arazinin kullanılabilirliğini kısıtladığını anlamalıdırlar. Çiçek çayırlarının üzerine devamlı olarak ayakla basılmamalıdır. Ekim işlemi için yaygın olarak bulunan tohum karmaları kullanılabilir. Bu karmalar, çok uzun ömürlü olmayan mavi kantaron ve gelincikleri de içeren çeşitli çim ve ot türlerinin yanı sıra daha uzun vadede alana yerleşip serpilebilecek çiçekleri bir araya getirirler. Çiçekli çimliklerin daha az biçilmesi gerektiği doğrudur. Yılda iki kez yeterlidir (Haziran’da ve Ekim’de birer kez). Ancak, bu tür çimleri biçerken uğraşılması gereken çok fazla çim olur ve “normal” bir küçük çim biçme makinesi bu işi göremeyeceğinden tırpan, motorlu tırpan veya kesici çubuklu çim biçme makinesi gerekebilir. Bazı bahçıvanlar çimleri yalnızca bir kez olmak üzere Eylül ayında biçebilirler. Çiçek türlerinin çoğunun tohumları olgunlaşıncaya kadar beklenir; Haziran’da biçerseniz tohumlar genellikle henüz olgunlaşmamış olur.
Kireç
İnsanlar çoğu zaman çimliklerine kireç eklemeyi unutur. Ancak, çayır otunda da olduğu gibi, toprağın çok asitli olması halinde çimenlerin büyümesi genellikle kısıtlıdır. Çimlik için ideal pH düzeyi hafif asidik (pH 5,5 - 6,5 arasında) olmalıdır. Kireç düzeylerini korumak için, yıllık metrekare başına yaklaşık 50 - 60 gram tarım kireci yeterli olur. Kireci daha iyi bağlayan killi topraklara göre, kumlu topraklarda kirece genellikle daha fazla ve daha sık ihtiyaç duyulur. Çimenliğinizin pH değerini toprak sondasıyla kendiniz belirleyebiliyorsanız, pH değerini 0,5 artırmak için metrekare başına 60 gram kireç ekleyin. Örnek: pH değerini 4 olarak ölçüyorsunuz ve bunu 6’ya çıkarmak istiyorsunuz; metrekare başına 4 x 60 gram, yani yaklaşık 240 gram kireç gerekir. Yaklaşık 100 metrekarelik bir çimlik için 25 kg’lık çuval yeterli olacaktır.
Kompostlama
Kesilen bitkileri bir kompost yığınına attığınızda sık sık koku yapmaya başlar. Bu durum, kesilen bitkileri kompostun üzerine ayrı kalın tabakalar halinde koyduğunuzda görülür. Kötü kokuyu önlemek için, kalınlığı yaklaşık 10 cm’yi geçmeyen ince tabakalar halinde çim kırpıntısı kullanın. Ardından, değişimli olarak, tabakalar halinde çok kuru kompostlama bitkilerini (örn. sonbaharda kesilmiş kuru gövdeler veya ağaçlardan kesilmiş ince dallar) kullanın. Bu uygulama karbon açısından zengin kuru kompostlama bitkileri ile azot açısından zengin nemli bitkileri karıştırarak mümkün olan en iyi çürüme koşullarının oluşmasını sağlar. Bu koşul özellikle kompostlama malzemelerinin burada gösterildiği gibi tabakalar halinde iyi havalandırılması durumunda geçerlidir. Oksijensiz koşullar oluşmaz; bu da kötü gazlar ve pis koku olmaması anlamına gelir.
Malç biçme makinesi
Evet, çimleri biçmeyi kolaylaştırırlar; bunun nedeni, ideal olarak kırpıntıları bitki sapları arasına dökülüp orada çürüyebilecekleri kadar küçük kesmeleri ve böylece çimler için gerekli besin maddelerini sağlamalarıdır. Ancak bunun için, çimlik tabanının iyi durumda olması ve çimlerin sağlıklı ve iyi beslenmiş olması gerektiğini bilmelisiniz. Sorunlu topraklarda (çok sıkışık ve çok ıslak) pek işe yaramaz. Bu gibi durumlarda kırpıntılar bitki saplarının arasında tabaka halinde çok uzun süre kalarak gübre akışını engeller, bitki saplarını gizleyerek ışık almalarını önler ve yosunların büyümesini takviye eder. Bu durumda: Malç biçme makinenizden yararlanmakla birlikte en az bir kere, gerekirse de daha sık kazıyıcı kullanın.
Yeni tohumların ekilmesi
Yeni tohumların ekimini toprak sıcaklığı yaklaşık 14 dereceye ulaşana kadar erteleyin. Böylece tohumlar daha çabuk filizlenir ve genç bitkiler daha hızlı büyür. Kullanılan tohuma bağlı olarak metrekareye 30 - 40 gram arası yeterlidir. Gübreyi serpme konusunda deneyiminiz azsa ve eşit dağıtım sağlandığı konusunda sezginize güvenemiyorsanız, eşit tohum dağıtımını sağlamak için de ayar seçeneği bulunan gübre serici kullanın. Tohumları atmayı da unutmayın! Gerçekten kuru hava koşulları nedeniyle tohumları on dört günlük süre içinde veya filizlenmeden önce sulamayı ister veya ihtiyaç duyarsanız, tohumların basınçlı suyla yüzeye çıkmaması için sulamayı çok dikkatli yapın; özellikle eğimli yerlerde bunun için titiz bir işlem gerekir. Sık sık ilk biçim için en uygun zamanın ne olduğu sorulur: Üç veya dört hafta bekleyin; bu süre sonunda ancak, çim yeşillenmeye başlayıp bitki sapları yaklaşık sekiz santimetre boyuna ulaşmışsa biçmeye başlayın. Şimdilik beş santimetreye kadar kesin; çimler üçüncü veya dördüncü kez biçilip kalınlaştığında aşama aşama üç santimetreye kadar kesilebilir.
