Kerstroos: voor bloei in de winter
Kerstrozen vormen een prachtig accent in een slapende tuin. Omdat ze gewend zijn aan lage temperaturen, bloeien ze van december tot maart en vormen ze een aangename afleiding in je winterse tuin.
Over de kerstroos
Kerstrozen zijn afkomstig uit bergachtige gebieden waar ze gewoonlijk te vinden zijn op hoogtes tot 1900 meter. Dit zijn beschermde soorten. Hun natuurlijke habitat strekt zich uit vanaf de oostelijke Alpen – via Duitsland (met name Beieren), Oostenrijk, Zwitserland en Italië – naar de noordelijke Balkan.
Kerstrozen (Helleborus niger) worden gekenmerkt door hun schotelvormige witte – of soms felroze – bloemen. Het zijdeachtige oppervlak van de bloemen en hun kenmerkende zwarte wortels zijn onmiskenbaar. Ze kunnen 10 tot 30 cm hoog worden. Alle 15 soorten zijn bijzonder sterk en eenvoudig te verzorgen. Ze behoren niet tot de rozenfamilie, zoals de naam onterecht suggereert, maar tot de boterbloemfamilie.
Verzorging en plaatsing in de tuin
- De beste plek in de tuin voor kerstrozen is onder bladverliezende bomen, zodat de groenblijvende planten in de zomer voldoende schaduw en in de winter voldoende zon krijgen.
- Kerstrozen worden in de zomer geplant.
- Ze hebben leemachtige grond nodig om te groeien.
- De ideale afstand tussen de planten is ongeveer 15 centimeter.
- Zet ze bij voorkeur in groepen bij elkaar.
Verzorging en plaatsing in huis
Kerstrozen kunnen ook als potplanten binnenshuis worden gehouden. Zet ze dan wel in een ruime pot en op een koele plek, en zorg ervoor dat ze niet uitdrogen.
Gebruik goede potgrond en vermeng deze met aarde uit de tuin, zodat de planten de beste voedingsstoffen krijgen.
Nadat de planten zijn uitgebloeid kun je ze uitplanten in de tuin, een schaduwrijk plekje geven op balkon of terras of, als je ze binnen wil houden, in de vensterbank zetten. Bescherm ze dan wel tegen direct zonlicht.
Pas op: giftig
Letterlijk vertaald betekent helleborus zoiets als "dodelijk voedsel". Deze naam is niet toevallig, want de helleborus is namelijk giftig. Was daarom je handen nadat je ze hebt aangeraakt of, beter nog, draag handschoenen wanneer je ze moet vastpakken. Maak je geen zorgen over je huisdieren. Ze zijn gewoonlijk niet schadelijk voor hen, zolang ze de giftige wortels niet eten.
Niespoeder
Vanwege hun toxische effect werden kerstrozen vroeger gebruikt als medicijn voor het behandelen van zenuwaandoeningen en geestesziekten. Jaren geleden werden ze zelfs ingezet als wapen tegen de vijand. Met name in landelijke gebieden werden kerstrozen gebruikt om het weer voor het komende jaar te voorspellen. Het wortelextract van de kerstroos werd ook gebruikt voor het produceren van snuiftabak en niespoeder. Vandaar dat de plant in het Nederlands ook wel bekend staat als nieskruid. Omdat kerstrozen in de winter bloeien en ijs en sneeuw trotseren, werden ze altijd gezien als een symbool van hoop.
