Iedere beginnende tuinierder heeft er wel eens mee te maken gehad: tot voor kort was je potgrond goed verzorgd en bruin, maar nu is het oppervlak bedekt met een witte laag. Blijf in ieder geval kalm! Het is namelijk niet altijd schimmel zoals velen vaak denken.
Onschadelijke afzettingen
Wanneer je je planten water geeft, vooral als je dit vaak via de schotel doet, kunnen zout en kalk zich op het oppervlak van de potgrond gaan verzamelen. Dit kan na verloop van tijd op de potgrond achterblijven, ook als je de planten van ‘bovenaf’ water geeft. De resten zijn te herkennen aan hun droge en kruimelige textuur. Dergelijke afzettingen ontstaan wanneer het water, en de daarin aanwezige voedingsstoffen, door de plant zijn opgenomen, maar zout en kalk uit het water achterblijven en zich ophopen op de potgrond. Om de potgrond weer mooi bruin te krijgen, verwijder je de eerste paar centimeters aarde die de aanslag bevat en vul je de pot opnieuw met verse potgrond. Vul de pot maximaal 2 cm van de rand af, anders kan er water en potgrond uit de pot klotsen als je de planten water geeft. Als de witte laag op je potgrond wazig is en een muffe geur heeft, moet je snel handelen. De schimmel is niet alleen lelijk, maar kan ook je planten en je eigen gezondheid in gevaar brengen.
Minder is meer
In bijna alle potgrond vind je een bepaalde hoeveelheid schimmel, en dat is maar goed ook. Schimmels breken, samen met bodembacteriën en insecten, van nature organisch materiaal in de aarde af tot mest. Als de schimmel zich echter zo overmatig verspreidt dat er een duidelijke ‘vacht’ zichtbaar wordt op het oppervlak van de potgrond, is dat vaak het gevolg van onjuiste verzorging van de planten. Als je iets te genereus bent met je planten en ze te veel water geeft, zal de potgrond constant vochtig zijn, wat de groei van schimmel bevordert.
Als je potgrond met een hoog compostgehalte gebruikt, biedt te veel water de perfecte groeiomstandigheden voor schimmels en zelfs paddenstoelen. Dit komt doordat de composterende stoffen in dergelijke grond een uitstekende voedingsbodem zijn voor schimmels, die zich ontwikkelen uit sporen die bijna overal aanwezig zijn. Om de schimmel uit de aangetaste grond te verwijderen, kan je het beste de hele plant naar buiten brengen en verpotten.
Grondig schoonmaken
Haal buiten de plant uit de pot en verwijder zoveel mogelijk aangetaste aarde. Breek de oude aarde van de rand af, of schud de kluit voorzichtig totdat de wortels zichtbaar zijn. Als je plant geen specifiek snoeischema voor de wortels heeft, kan je de wortels direct snoeien om de groei te stimuleren. De vuistregel bij het snoeien van wortels en het verpotten is: de kluit verkleinen tot ongeveer een derde van de oorspronkelijke grootte.
Vergeet niet om de pot schoon te maken voordat je plant weer terug in de pot zet, want ook de sporen kunnen aan de pot blijven plakken. De beste manier om ervoor te zorgen dat de sporen na het verpotten niet overgedragen worden, is door de pot grondig af te spoelen met heet water en een reinigingsmiddel op basis van azijn, voordat je hem schoonmaakt met de GARDENA Handschrobber. Spoel de pot tenslotte nogmaals grondig af met koud, schoon water. De plant kan dan samen met nieuwe, schimmelvrije, hoogwaardige potgrond, weer de pot in. Voorkom dat er in de toekomst wateroverlast ontstaat, door het drainagegat van de pot te bedekken en ongeveer 3 tot 5 cm grind of grof zand in de pot te doen. Zo loopt overtollig water direct in de schotel. Zorg ervoor dat je de beschimmelde grond niet in de tuin gooit, maar in de afvalcontainer voor organisch afval. Dan weet je zeker dat de schimmelsporen geen schade meer kunnen aanrichten.
Schimmel voorkomen
Bescherm de nieuwe potgrond tegen schimmels door de potgrond telkens een beetje te laten drogen als je je planten water geeft. Af en toe de bovenste laag grond losmaken, kan helpen om schimmel te voorkomen. Hierdoor blijven de potgrond en de kluit goed belucht. Geef je planten niet te vaak water, alleen als het nodig is, en zelfs dan met een matige hoeveelheid water. Hiermee voorkom je dat de potgrond een constant natte voedingsbodem wordt voor schimmelsporen. Houd er rekening mee dat planten in de donkere wintermaanden, tussen oktober en maart, minder water nodig hebben dan in de zomermaanden. Voeg regelmatig voldoende, maar een geschikte hoeveelheid kunstmest aan het water toe, dit wordt vaak vergeten. Haal altijd afgevallen bladeren en bloesem weg van het oppervlak van de grond. Om schimmel in het plantstadium te voorkomen bij planten die in potten groeien, dien je een mineraalrijke potgrond te gebruiken. Mineraalrijke grond is minder vatbaar voor schimmelvorming.
Water geven via een schotel is een goede manier om water te geven als het nodig is: giet het water in de schotel en giet het overtollige water na een half uur weg. Als de plant al het water heel snel ‘opzuigt’, voeg dan meer water toe totdat er water blijft staan, giet het overtollige water vervolgens na een half uur weg.
